Genel Özellikleri
Aloe vera, çok yıllık, etli ve dikenli yaprakları olan bir bitkidir. Kökü, açık kahverengi, güçlü ve lifli dokudadır. Alt yaprakları soyuldukça ortaya çıkan, 25-30 cm’e kadar uzayabilen odunsu bir gövde ve bu gövdede 25’e yakın sıkışık yerleşmiş dikey yapraklar bulunmaktadır. Bitkinin boyu 60-100 cm arasında olabilmektedir. Aloe vera yaprağının enine bir kesiti mikroskop altında incelendiğinde, epidermis, klorenkima ve damar demetleri (damarlı tabaka) ile jeli içeren renksiz iç parankima dokusundan oluştuğu görülmektedir. Parankima hücreleri tarafından depolanan Aloe vera jelinin bulunduğu şeffaf ve yapışkan bölüm “jel”, “öz”, “musilaj tabaka”, “sulu doku” veya “mezofil” olarak da isimlendirilir. Yaprağın kabuk kısmı ile iç kısmı arasında, yaprak içi bölümünün çeperini baştan sona kaplamış olan, “usare”, “lateks”, “Aloe suyu” veya “aloe” de denen Aloe vera özsuyunun üretildiği damar demetleri bulunmaktadır.
Tıbbi sarısabır (Aloe vera), Asphodelaceae familyasından tıbbi amaçlarla kullanılan bir sarısabır türü. Yaprak, iki bölümden, meydana gelmiştir. Müshil olarak kullanılan ve antrakinonlar adı verilen maddeleri içeren yeşil kabuk bölümü ve Aloe jeli olarak adlandırılan müsilaj bölümü.
Jel kısmında, 18 amino asit, 20 mineral, 12 vitamin ile çeşitli bilimsel araştımalarda immunostimülan olduğu gösterilmiş olan asemannan, glukomannan, mannoz-6 fosfat, aloerid gibi polisakkaritler; çeşitli enzimler, deneysel olarak antihistaminik olduğu gösterilmiş olan alprogen; yine çeşitli çalışmalarda kan kolesterol düzeylerine ve selim prostat hipertrofisine etkili olduğu bildirilen lupeol, beta-sitosterol ve kampesterol gibi steroller ile lignin, salisilat gibi maddeler bulunmaktadır. Antrakinonları içeren kabuk bölümü suyunun uçurulması ile elde edilen ve laksatif olarak kullanılan kısma Aloe denir. Yaprağın iç kısmında bulunan ve parankim hücreler tarafından imal edilen müsilaj görünümlü renksiz kısma ise Aloe vera Jel adı verilir. Bu iki kısım devamlı şekilde kavram karışıklığına neden olduğu için, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) nün Seçilmiş Tıbbi Bitkiler monografında ayrı bölümler halinde incelenmiştir.
Aloe vera jel inin gerek yüzeysel kullanım, gerekse besin tamamlayıcısı olarak içecek şeklinde hazırlanması, özel yöntemler gerektirmektedir ve ürünler, günümüzün son derece gelişmiş analiz yöntemleri ile kontrol edilmektedir. Bundan amaç, jelde varolduğu bilinen maddelerin ürünün içinde de korunmuş olarak bulunmasıdır.
Aloe Vera
(Barbadensis miller)
GİRİŞ
Aloe barbadensis Miller veya bilinen adıyla Aloe vera, anavatanı Afrika, Arap Yarımadası ve Hint Okyanusu Adaları olan, skulent türü bir bitkidir. Ait olduğu familya zaman içinde birkaç kez değiştirilse de, güncel sınıflandırmada Asphodelaceae olarak kabul edilmiştir. Yunan kökenli “aloe (aloi)” kelimesinin, “acı” anlamına gelen Arapça “alloeh” veya “alloek” ya da İbranice “allal” kelimelerinden türediği düşünülmektedir. Latince olan “vera” ise yine Arapça’da gerçek, hakiki anlamına gelen “wahre” kelimesinden türemiştir. Kılıç şeklinde olan yapraklarından dolayı halk arasında kullanılan adı Arapça “saber” (kılıç) kelimesinden gelmekte ve genellikle sarı renkli çiçekler açtığından Anadolu’da “sarısabır” olarak anılmaktadır. Ülkemizde Antalya’nın Demre ilçesinde ve güneybatı sahillerinde doğal olarak yetişmektedir